[ Pobierz całość w formacie PDF ]
nową rolę. Dzięki licznym nadaniom i operacjom finansowym zgromadzili templariusze
wielkie bogactwa w Palestynie i Europie, co zapewniło im ogromne wpływy polityczne i
przywileje. Szybko to dostrzeżono zgodnie z zasadą, że bogactwo zawsze wzbudza
zawiść. Na początku XIV wieku król Francji, Filip IV Piękny, zapragnął zagarnąć majątek
rycerzy. Inkwizycja stała się jego bronią. Oskarżył templariuszy o herezję. Pierwotny cel
zakonu poszedł w zapomnienie. Oskarżenia Filipa IV, nieprawdziwe w każdym calu,
wzięły górę. Filip IV stwierdził, że templariusze opluwaj ą krucyfiks, oddają cześć
diabelskiemu bożkowi, Bafohometowi, utrzymują związki homoseksualne.
W 1307 roku Filip IV skonfiskował dobra zakonu. Potem rozpoczął się proces
oskarżycielski połączony z torturami, zakończony wyrokiem skazującym na śmierć przez
spalenie na stosie. Około czterdziestu żołnierzy zginęło podczas tortur w Paryżu. %7ładen z
nich nie oskarżył współbraci. W 1313 roku papież, Klemens V, ogłosił bullę potępiającą
zakon. Oznaczało to koniec templariuszy. Ostatni mistrz zakonu, Jacques de Molay, został
spalony na stosie.
Reformację w Europie poprzedził ferment ideowy, który znalazł wyraz także w
wystąpieniu Johna Wiklifa (Wycliffe) i w husytyzmie.
John Wiklif(ok. 1320-1384) pochodził z hrabstwa Yorkshire. Był rektorem Balliol
College i proboszczem w Lutterwirth. Odmówienie mu biskupstwa, co potwierdził także
papież Urban V, odczuł jako niesprawiedliwość. Wzbudziło w nim to niechęć do władzy
kościelnej. Podjął kampanię, ujawniając nadużycia kleru. Został wezwany przed sąd
biskupi w katedrze św. Pawła w Londynie. Dzięki poparciu hrabiego Lancaster, który
podzielał jego poglądy, został uniewinniony. W 1378 roku Wiklif atakował obowiązkową
spowiedz, odpusty i całą hierarchię Kościoła. Papież i duchowieństwo wystąpili przeciwko
niemu ponownie. Jego teorie doprowadziły do sprzymierzenia się panujących przeciwko
poddanym, a w konsekwencji do wojny władzy świeckiej i duchownej, przeciwko ludowi i
Wiklifowi. Wiklif ośmielił się nawet wystąpić przeciwko papieżowi. Gdy na tron wstąpił
Ryszard II, władza hrabiego Lancaster zmalała. Dlatego też w 1382 roku arcybiskup
Canterbury, William Courtenay, popierany przez papieża Urbana V, doprowadził do
potępienia doktryny Wiklifa przez synod w Londynie. Wiklif został zesłany na probostwo w
Lutterwirth, gdzie zmarł. W 1415 roku Sobór
Konstancjański podjął decyzję, by zwłoki Wiklifa ekshumować i spalić. Stało się to w
roku 1428.
Do głosu zaczęli w tym czasie dochodzić także husyci. Byli oni zwolennikami i uczniami
Jana Husa i Hieronima z Pragi. Po męczeńskiej śmierci obu przywódców husytami
nazywano nie tylko ich autentycznych zwolenników, ale też wiele sekt, które w XV wieku
walczyły pod wspólnym sztandarem.
Jan Hus (1369-1415), sam będąc duchownym, dostrzegał zepsucie i rozwiązłość
duchowieństwa katolickiego. Zapoznał się z pismami Wiklifa i też zapragnął reformy. Nie
podpisał się pod potępieniem przez uniwersytet praski czterdziestu pięciu tez Wiklifa.
Publiczne oskarżenia Kościoła przysporzyły mu tłumów słuchaczy. Jego najbliższym
współpracownikiem był Hieronim z Pragi, świecki teolog.
Według doktryny Husa głową Kościoła jest Jezus Chrystus. Należą do niego wyłącznie
sprawiedliwi i przeznaczeni do zbawienia. Nie można ich z Kościoła wykluczyć,
ekskomunika nie ma mocy. Kościół istnieje dzięki wiernym. Istniałby nawet wtedy, gdyby
nie było papieża i biskupów. Duchowieństwo nie ma więc żadnej mocy, gdyż ona należy
wyłącznie do Chrystusa. Zadaniem duchowieństwa powinno być tylko ubieganie się o
przebaczenie dla grzesznika. W życiu i wierze należy się kierować wyłącznie naukami
Pisma Zwiętego. Każdemu kaznodziei chrześcijańskiemu wolno głosić Ewangelię bez
ograniczania diecezji.
Tezy Husa wymierzały cios władzy papieskiej i biskupiej. Husa ekskomunikowano. To
tylko zwiększyło jego popularność. Władze duchowne przekonały Husa, że powinien
stanąć przed soborem (1414-1418) w Konstancji. Hus, nie podejrzewając podstępu,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]